To Pur Inc bv

personen

Pierre Gaaien, ondernemer in patenten en octrooien

Tiffany, zijn partner

Tommie Mozes, een filosoof

Grutter, ambtenaar patenten en octrooien

1e

Grutter, Pierre Gaaien, Tiffany

GRUTTER Het vuur, dat al miljarden jaren brandt, en dat voorlopig niet is uitgebrand, eertijds een bedreiging, thans door de mens aangewend tot nut van het algemeen; dat door niemand kan worden gegrepen ofschoon het voor onze ogen brandt, dat vuur wilt U door middel van een patent in eigendom verwerven, zodat een ieder die het voortaan in zijn hoofd haalt om een lucifer af te strijken en de brand in zijn pijp te jagen aan U een recht is verschuldigd voor het gebruik van Uw vuur.

GAAIEN Het vuur van TO PUR INC BV. Je moet er maar opkomen. Het was de vonk der inspiratie.

GRUTTER Als die ene vonk, die volgens mij louter in de verbeelding bestaat, en in de beeldspraak, het heelal in vuur en vlam zou hebben gezet, dan zou ik deze aanvrage terstond honoreren. Ik ken U niet als een volslagen gek, meneer Gaaien, maar in dit geval zou ik zeggen dat de bliksem in Uw bol is geslagen.

GAAIEN Ik vind het. Ik raap het op. Ik geef het een naam. Het is van mij. Het is uit de chaos genomen en in de maatschappij gebracht. Daarvoor verdien ik dank, en geld.

GRUTTER Het is geen kunstwerk, het is een natuurverschijnsel.

GAAIEN Dat is niet zo. De mensen geven de dingen namen, dat is een culturele activiteit, en ik zeg: vuur! Ik neem het in eigendom door het patent te laten beschrijven. Natuurverschijnsel, dat is een etiket dat wij cultuur mensen plakken op de dingen die wij benoemen en rangschikken. Ik Gaaien, neem het initiatief om het patent op het vuur te laten beschrijven en daardoor heb ik het in eigendom, eigendom is onvervreemdbaar, ik verdien een recht op het gebruik van al het vuur binnen de culturele gemeenschap.

GRUTTER TO PUR INC BV had deze gedachte?

GAAIEN Ik, als oprichter van TO PUR INC BV, heb deze gedachte.

GRUTTER Daar is inderdaad geen speld tussen te krijgen. Maar, meneer Gaaien, als dan het bestaan van de natuur ontkent kan worden, en het staat U vrij om dat te doen, dan is daar het primaat van de cultuur, die het onvervreemdbaar eigendom is van alle mensen, en alle mensen laten betalen voor het denken en benoemen van het vuur als cultureel verschijnsel is ontoelaatbaar. Het enige wat U kunt doen is het idee van het patent op het vuur Uw eigendom noemen, en eerlijk gezegd zie ik daar geen brood in, hoewel ik het U natuurlijk ook niet kan verbieden.

GAAIEN Dit is ambtelijke bekrompenheid, en U maakt daarom een typerende denkfout. Als ik eenmaal het patent heb laten beschrijven is het geen idee meer, maar realiteit. Er is haast bij. Wie luistert er mee? Het idee is vrij, maar het vastgelegde, het beschrevene is geestelijk en daarmee materieel eigendom geworden, van de man die er het eerste bij is. Die man dat ben ik, Pierre Gaaien, eigenaar, oprichter en vennoot van TO PUR INC BV.

GRUTTER U hebt het maar over U zelf en die bv van U, maar over het algemeen belang dat met dit, wat het ook is, zou zijn gediend, hoor ik U niet, en dat dient bij het toewijzen van een patent voorop te staan.

GAAIEN Kennis is beheersing. TO PUR INC BV zal de opgebrachte gelden ten goede doen komen aan onderzoek naar global warming, fossiele brandstof en zuurstof productie, het bestrijden van roken in openbare ruimtes, brandbeveiliging en het sponseren van het brandwondencentrum Harderwijk, verwarming van ziekenhuizen en musea, in de winter tehuizen voor daklozen voorzien van brandstof en kachels, overal waar ons patent zal zijn neergelegd bij wettig depot. De verbrandingsmotor zal duur worden en dat zal de automobilisten eindelijk de trein in jagen. Is dat geen politiek correct streven? En denkt U eens aan de kosten die het afvuren van wapentuig met zich meebrengen. Tot nu toe is er maar een paar keer met atoomwapens gegooid, maar ze worden door potentiële belligerenten niet beschouwd als te duur in het gebruik. Als het vuur kostbaar wordt, in omvang en intensiteit exponentieel duurder, dan denken de militairen en hun politieke leiders nog wel een keer na. Beheersing en verdeling van de rijkdom, meneer, daar gaat het om.

GRUTTER En om de salarissen, bonus- en optieregelingen voor de directeuren van TO PUR INC BV.

GAAIEN Er zijn al aanzienlijke kosten gemaakt, die moeten worden terugverdiend, en ik, wij, willen daarvoor worden beloond. Wij nemen het voortouw, wij willen er goudraad van spinnen.

GRUTTER Een voortouw, zegt U, waarom noemt U het niet een lont aan een staaf explosief materiaal.

GAAIEN Voor mijn part een rotje!

GRUTTER Het maatschappelijk nut is inderdaad onmiskenbaar. Uw mooie voornemens zijn in de oprichtingsstatuten van Uw bv beschreven?

GAAIEN Er is aan alles gedacht.

GRUTTER Het denken, meneer Gaaien, moet werkelijkheid worden, ik ben het met U eens. Het is daarom imperatief dat U niet alleen het idee van het vuur, maar ook het vuur zelf in eigendom hebt. Ik wil dat U wettig en overtuigend aantoont dat het vuur Uw onvervreemdbaar eigendom is.

GAAIEN Hoe moet ik dat doen?

GRUTTER Vraagt U dat aan mij?

GAAIEN Meneer, U treitert mij

GRUTTER Bedenken, en uitvoeren, in die volgorde. Het bedenken is volgens U het hele werk, dus aan deze minimale voorwaarde kunt U toch eenvoudig voldoen. Een creatief man, zoals U. U geeft het een naam, U brengt het naar mij toe, ik geef U het patent.

GAAIEN We draaien rond in een kringetje.

GRUTTER U kunt het kantoor verlaten door de opening achter U. Het is de deur.

GAAIEN Tifanny, heb je alles?

TIFFANY Vindt U het erg, heren, als ik zeg, dat ik hier niets van begrijp?

GRUTTER Welnee, mevrouw, er komen hier dagelijks hele domme mensen over de vloer.

TIFFANY Ik heb een verzoek, ziet U. Misschien kunt U Uw weigering formeel schriftelijk vastleggen, en met die voorwaarde erbij, die, hoe heet het, dat als de bv wettig en overtuigend kan aantonen dat het vuur haar eigendom is, of zo, als U dat even voor me opschrijft en schriftelijk ondertekent.

GRUTTER Het genoegen, mevrouw, is geheel aan mijn kant.

GAAIEN Tiffany, laat die vent de kelere krijgen.

TIFFANY Straks komen er mensen op onze advertenties af, en ik moet ze te woord staan. Ik wil een ambtelijk stuk om mee terug te slaan.

GRUTTER Advertenties? Geen rooksignalen.

GAAIEN Een wervingscampagne. Investeerders, begrijpt U, die hun centjes in een booming business willen steken, die moeten ervan weten, want waar rook is daar is vuur, en wie daar het dichtstbij zit, die warmt zich het best.

GRUTTER Om U een genoegen te doen, mevrouw. En nu gaat U ordelijk mijn kantoor verlaten, en ik wens vurig nooit meer iets van deze zaak te vernemen. Dat het in rook opgaat. Begrijpt U wel?

TIFFANY Dank U wel, meneer.

GAAIEN Wat bezielt jou, Tiffany, met die vent aan te pappen alsof-ie wat heeft weg te geven?

TIFFANY Een schriftelijke verklaring, meneer Gaaien, dat hebt U me zelf geleerd. Morgen komen de reacties op de advertenties, morgen belt iedereen die er geld in heeft gestoken, en wie neemt de telefoon aan en wie kan er niet worden gestoord?

GRUTTER Er zijn dus stakkerds die er hun spaarcentjes in hebben gestoken?

GAAIEN Slimme jongens die de spaarcentjes van stakkerds erin hebben gestoken. Concentratie van kapitaal heet dat, zodat het mobiel kan worden gemaakt.

GRUTTER Oliemaatschappijen zullen niet blij zijn.

GAAIEN Oliemaatschappijen hebben geïnvesteerd. Nu hoeven ze geen deals te sluiten met oliestaten, en sheiks waar ze een hekel aan hebben, ze hoeven niet eens de zuurstof te hebben, als ze het proces bezitten. Er kan vrede komen in het Midden Oosten.

GRUTTER U hebt ze dingen beloofd. Dat is spelen met vuur, want de rijken in deze wereld, die het kapitaal hebben geconcentreerd, laten zich niet straffeloos bestelen.

GAAIEN Dit gaat te ver! Bestelen? U, meneer, besteelt een eerlijke zakenman, een bonafide onderneming, en de gemeenschap.

GRUTTER Het vuur is van goddelijke oorsprong en is geen eigendom van deze of gene bv.

GAAIEN De goden die het vuur in eigendom meenden te hebben hadden het niet zelf gemaakt en ze konden het evenmin beheersen. Denkt U aan Faiton die met het vuur en al op de aarde viel, omdat zijn vader hem roekeloos de zonnewagen had toevertrouwd. De goden hebben diefstal van het vuur door derden niet kunnen verhinderen. Het enige dat de oppergod ermee deed was terreur uitoefenen door de bliksem her en der neer te smijten, en de goede en de kwade gelijkelijk te verdelgen. Dan is er nog een andere oppergod die met een regen van vuur en zwavel een paar steden verdelgde omdat de seksuele mores daar hem niet aanstonden. Allemaal oude koek. Daar trappen we niet meer in. Het is tijd dat we zelf de hete kastanjes uit het vuur halen, en luid en duidelijk zeggen: dit is ons vuur!

GRUTTER Maar dit is toch nauwelijks democratisch. Dit is usurpatie door het kapitaal.

GAAIEN U bent aangesteld door de minister, met instemming van het parlement. De wetgevende vergadering die het soevereine volk representeert heeft regels vastgesteld, waaraan U zich hebt te houden.

GRUTTER Door jullie eruit te gooien!

TIFFANY Meneer Grutter, wilt U even tekenen? Dank U.

2e

Tiffany aan de telefoon

Dring dring

--Spreek ik met die oplichters van TO PUR

Ja, meneer.

--Krijgen jullie nou nog de tyfus niet.

Neen, meneer.

--Wanneer krijg ik mijn poen?

Het geld wordt op Uw rekening gestort.

--Dat zei je de vorige keer ook.

Daar gaat een dag overheen.

--Ze trekken gewoon rente van mijn poen.

Ja, schande.

--Daar moet wat aan gedaan worden.

Dan moet U bij Uw bank zijn.

--Schiet het nog eens op.

Ik heb het genoteerd, bedankt voor het bellen.

Dring dring

TO PUR INC BV, met Tiffany, waarmee kan ik U helpen?

--Waar is die klootzak van een Gaaien?

Meneer Gaaien is op dit moment niet bereikbaar. Kan ik een boodschap aannemen?

--Dat wordt een verbouwing, dat snap je zeker wel.

Verbouwing. Verbouwing? Ik wil een zwarte offerte graag.

--Neen, trut, Gaaien!

Oh, U wilt meneer Gaaien verbouwen.

--Onherkenbaar verbouwen, ja.

Voor dreigementen moet U hem zelf hebben, als ik die doorgeef word ik medeplichtig.

--Verbind me door.

Neen, ik verbind U niet door.

Dring dring

TO PUR INC BV, met Tiffany, waarmee kan ik U helpen.

--Is het patent al binnen?

Het patent kan ieder moment worden verstrekt.

--Je liegt dat je barst.

Neen, meneer, ik heb geen bericht van het tegendeel ontvangen.

--Schiet het nog eens op?

Het is een kwestie van een handtekening.

--Ik zet mijn advocaat erop.

Uw advocaat is ook de onze, meneer, laten we hem niet nog rijker maken, dat volk is al slecht genoeg.

Dring dring

TO PUR INC BV, met Tiffany, waarmee kan ik U helpen?

--De ene zegt, het patent is verstrekt, de ander zegt, dat komt er nooit. Wie heeft er gelijk?
Als de berichten elkaar tegenspreken moet U kijken naar de boodschapper.

--Het stond in De Telegraaf.

Het stond in De Telegraaf? Dan weet U toch genoeg.

--Dit is een vrij land. Iedereen mag zeggen wat-ie denkt.

Het is een vrij land, dat heb ik ook wel eens gehoord, ja, en dat is nou net waar het aan ligt. Maar wat er in de krant staat is juist, als het bewijs dat het vuur onvervreemdbaar eigendom is van TO PUR is geleverd dan krijgen wij het patent.

--Kan zeker nog even duren.

Meneer Gaaien werkt eraan op dit eigenste moment.

--Wat maken we met het vuur?

Het vuur, meneer is geen productiemiddel, het is een product, in sommige gevallen een ruwe grondstof, in andere gevallen is het doel op zich.

--Geloof je dat zelf?

U heeft onze brochure?

--Welke brochure?

Die zal ik U toesturen.

Dring dring

TO PUR INC BV, met Tiffany, waarmee kan ik U helpen?

--Jullie spelen onder één hoedje met die oplichters van Greenpeace.

Neen, wij hebben geen banden met Greenpeace.

--Wat dachten jullie ervan als we samen de hens in het kantoor van Greenpeace gingen steken?

Neen, wij hebben geen belangstelling voor brandstichting in het kantoor van Greenpeace.

--Jullie zijn ook te slecht om te branden.

Te slecht om te branden? Nou, dan kunt U zich de moeite besparen.

Tommie Mozes komt op

TOMMIE Korè! Korè! Arrhètos Korè! Ben jij het, Korè!? Heb ik je gevonden? Ben je opnieuw ontkomen aan de nacht en de dood, en teruggekeerd in het zonlicht! Kijk mij aan, korè reinig mij, dans met mij de reidans van de getuigenis van de reiniging. Reinig mij, zodat ik zonder zorgen, vrij en volmaakt kan leven.

TIFFANY (in de intercom) Meneer Gaaien, kunt U even komen. Er zijn problemen. Misschien kunt U een schietijzer meenemen, want dit gaat fout.

Gaaien komt op

TOMMIE Korè heeft U geroepen, Hades, heer van de onderwereld, ik zie Uw aangezicht, neem mijn hand, ik ben de Uwe.

GAAIEN Meneer, U bent verkeerd. Dit is geen onderwereld, dit is een bonafide onderneming ingeschreven bij de Kamer van Kaaphandel.

Tiffany, bel beveiliging. Ze laten iedereen maar doorlopen, op een dag loopt dat nog verkeerd af.

TOMMIE Neen, neen, ontlaadt Uw toorn niet op mijn hoofd. Bindt mij niet in de duisternis. Licht de laden, breng het onzegbare over van het ene in het andere, Hades, heer, ga mij voor in het vuur in de heilige reidans.

TIFFANY (in de intercom) Kunt U even iemand sturen, er is hier een ongewenst persoon binnengedrongen. Heeft zich kennelijk in de verdieping vergist, of in het gebouw.

TOMMIE Korè! Korè! Arrhètos Korè!

GAAIEN Meisje? Ladenlichten? Reidans? Meneer, U hebt zich niet alleen in het gebouw, maar ook in de eeuw vergist.

TOMMIE Jullie hebben het heiligdom heropend, en de heidenen teruggebracht in deze wereld. Ik mag jullie toch wel aanbidden? Jullie leven toch van aanbidding?

GAAIEN Maar we zijn vooral ladenlichters, meneer, met wie heb ik het genoegen?

TOMMIE Mozes, Tommie Mozes, aangenaam. Ik heb iets voor jullie, als jullie mij willen helpen.

TIFFANY (in de intercom) Blijft U maar beneden. Dank U wel. Neen, het is toch het goede gebouw, meneer Gaaien heeft de toestand onder controle.

GAAIEN Ik wil U helpen, meneer Mozes. Wat hebt U voor mij?

TOMMIE Wettig en overtuigend bewijs van het eigendom van het vuur.

GAAIEN Als U mij daaraan kunt helpen zal ik alles voor U doen, wat in mijn vermogen ligt.

TOMMIE Reinig mij.

GAAIEN Dat zal mij geen enkele moeite kosten.

TIFFANY En wie gaat dat doen, als ik vragen mag?

TOMMIE Korè! Korè!

TIFFANY Meneer Gaaien, hier pas ik voor. Ik wil alle nette mensen afbekken, maar ik stop geen zwervers in bad.

GAAIEN Wat ben je toch dom. Meneer Mozes in bad stoppen, wat een idee.

TOMMIE In bad? Als je dat maar uit je hoofd laat. Ik ben al jaren niet in bad geweest. Water en zeep, dat wordt mijn dood!

GAAIEN Meneer Mozes wil zich reinigen door het vuur. Is het niet zo?

TOMMIE Het vuur, natuurlijk! Ik zal overwinnen en zorgeloos duizend jaar leven op de Elyseese velden, dansende de reidans, zingende de lofzang, blij zijnde de blijheid.

GAAIEN Wat heeft dit te maken met het wettig en overtuigend bewijs van het eigendom van het vuur?

TOMMIE Gelukkig is hij die na te hebben aanschouwd de onderaardse weg betreedt, want de aankomst is het doel van het menselijk bestaan. Nog ben ik in rouw gedompeld en de vasten heeft mijn maag bedorven, ik zit op een rots terneer en lach niet, ik wacht op de opensplijtende godheid die mij het meisje vertoont en het teruggeeft aan haar moeder waarop de veldvruchten weer wassen op de aarde en de rouwende verblijd wordt.

TIFFANY Meneer Gaaien, wat betekent dit?

GAAIEN Dat meneer Mozes goed thuis is in de Griekse mythologie. Het vuur, meneer Mozes, hoe zit het ermee.

TOMMIE De kennis van het vuur wordt verkregen door de wijding. Als je door het vuur gaat leer je het kennen. Je ervaart het aan den lijve en met de eigen zenuwen. Daarmee eigent een mens zich het scheppende en het reinigende toe.

GAAIEN Wat is het bewijs dat je het vuur hebt ervaren?

TOMMIE De as.

GAAIEN Wie heeft de as?

TOMMIE De as hebt U, als U mij helpt mij te reinigen.

TIFFANY Misschien doe ik hem toch liever in bad.

GAAIEN Meneer Mozes, wij schrikken hiervoor terug. Zelfmoord is een misdrijf. En bovendien, door het vuur gaan, daaraan wil ik niet meewerken.

TOMMIE Korè! Korè! Sta me bij. Laat mij de eerste Heleen zijn op de troon van de Caesars na Julianus de Afvallige. Er is voor mij geen andere weg. Er is voor jullie geen andere uitkomst, dan een Grieks offer te brengen.

GAAIEN Bent U bereid een en ander schriftelijk vast te leggen? Bij notariële akte.

TIFFANY Een Grieks offer?

TOMMIE Ik ben achter de fakkeldrager aangelopen, ik heb het moderne Eleusis gevonden, ik ben bereid een Grieks offer te brengen. Maar ik kan het niet alleen.

GAAIEN Tiffany, ga een notaris halen. Dit is de vreemdste open sollicitatie die ik ooit heb meegemaakt. Meneer Mozes, U bent partner geworden, vanwege Uw persoonlijke inzet en U briljante idee.

3e

Pierre Gaaien, Tommie Mozes

GAAIEN Meneer Mozes, iemand met Uw ontwikkeling en overtuigingskracht, U gaat mij toch niet vertellen dat U meent wat U zegt?

TOMMIE Neen, natuurlijk niet. Welke idioot wil zijn eigen nou levend verbranden om een ander rijk te maken? Ik dacht, ik ga naar die flessentrekkers toe en dan vind ik daar wel een slimmerik en een bruikbaar slachtoffer. Je hebt het snel door, dat pleit voor je.

GAAIEN Er is niemand die ons nu kan vertellen wat de wijding van Eleusis was, en is, want dat kon niemand in de Oudheid, en dus weet een komediant zoals jij bent het ook niet. Je hebt het uit zo’n boekje How to bluf your way to Eleusis. Maar je hebt er niet over nagedacht.

TOMMIE Ik weet ook alles over jou, Pierre Gaaien. Je bent natuurlijk heel ontwikkeld, en belezen, maar je gelooft niets meer. Je bent leeg. Daarom kun jij alleen nog maar die onzin verzinnen, om de natuur in eigendom te nemen door het bestaan ervan uitsluitend aan de activiteit van de menselijke geest toe te schrijven. Allemaal zo gratuit. Wat jij weet dat weet ik ook, ik doe voor jou niet onder. Zo weet ik ook hoe lelijk je in de penarie zit, in de schulden, en hoeveel vijanden je daarom hebt. Je bent een wanhopig mannetje en je staat met je rug tegen de muur. Ik heb het uit je brochure, over bluf gesproken.

GAAIEN Waarom die onzin over Eleusis.

TOMMIE Er is een verband, een gek ziet het en spreekt het uit. Dan wordt opeens alles geloofwaardig. Alle normale mensen zullen erachteraan lopen.

GAAIEN Dat is hoogmoedswaanzin.

TOMMIE Van wie? Kleine oplichters met grote plannetjes?

GAAIEN Gekken die zich voorstaan op kennis uit brochures?

TOMMIE Zij weet niet wat een Grieks offer is. Daarom kunnen we met haar doen wat we willen.

GAAIEN Het is vreselijk wat je wilt.

TOMMIE Faillissement, gevangenisstraf, reclassering, dat riskeer je, als je niet nu een ander plan bedenkt.

GAAIEN Heel even dacht ik dat er meer was, heel even dacht ik dat we zouden kunnen getuigen van de terugkomst van de koningin van de onderwereld.

TOMMIE Maar je hebt mij er altijd voor over gehad, net zo goed als dat meisje, maar het meisje kun je missen en mij niet.

GAAIEN Oh neen?

TOMMIE Ik ben de heiden, ontoerekeningsvatbaar, die het offer gaat brengen, een gek. De gek, die het vuile werk doet voor veel geld. Dat is wat er is in deze wereld. Je bent zelf begonnen, toen je het vuur stal. Jij hebt de betovering verbroken en nu mag je zijn wat je bent, een ordinaire handelaar in aandelen en effecten.

GAAIEN Wat gaan we doen?

TOMMIE We binden die stomme griet aan een paal, gieten petroleum over haar heen en steken er de brand in. We verzamelen de as, de as van de partner, en de bv heeft het vuur.

4e

Tommie Mozes, Tiffany

TOMMIE Ik wed dat jij niet weet wat een Grieks offer is.

TIFFANY Ik sta mij niet voor op enige kennis van dat soort zaken, meneer Mozes. Ik vind het integendeel een eer om een dom blondje te zijn, in deze kwestie nochtans.

TOMMIE Jij denkt dat Pierre Gaaien jou die eer zal laten bezitten?

TIFFANY Domme blondjes weten dat kerels niet goed wijs zijn.

TOMMIE Omdat ze een Grieks offer brengen. Dat is een meisje op een brandstapel vastbinden en haar levend verbranden. Welk blondje binnen de bv komt voor die sonderbehandlung in aanmerking, denk je?

TIFFANY In het contract staat, dat de partner door het vuur zal gaan, bij volle verstand en uit eigen beweging, gedreven door het verlangen naar reiniging, door middel van … een Grieks offer. Als het waar is wat U zegt, dan ben ik de partner die daarvoor in aanmerking komt. Jullie hebben daarover een verstandhouding?

TOMMIE Ik begon erover. Maar ik heb me bedacht.

TIFFANY Ik wou dat ik hier niks mee te maken had.

TOMMIE Te laat. Wie zijn gat brandt moet op de blaren zitten.

TIFFANY Nog even en we draaien de bak in. Het regent aanklachten, claims, processen, brieven van advocaten. Er is geen weg terug. En dan opeens staat zo’n duivel als jij tegenover me. Ik ga liever de bak in, dan hiermee door te gaan.

TOMMIE Als we doorgaan met het brengen van een Grieks offer, dan begrijp ik je standpunt volkomen. Maar, in dat contract van jou, staat daarin iets over een dom blondje? Er zijn nog meer partners, denk daar eens aan. Aan de as is niet te zien of het een meisje was, of een jongetje dat we hebben verbrand.

TIFFANY Meneer Gaaien. Maar dat kan toch niet, die heeft het allemaal bedacht.

TOMMIE Dan heeft hij ons werk gedaan. Laat hem opdraaien voor zijn slimme plannetjes om snel rijk te worden zonder een slag werk uit te voeren.

TIFFANY Zoiets kun je iemand vandaag de dag niet met goed fatsoen verwijten. Je bent pas iemand als je niets uitvoert en toch rijk bent, voor je veertigste natuurlijk, anders stelt het nog niets voor.

TOMMIE En dan liggen ze achterover met hun gin en lime en worden langzaam verteerd door hun eigen consumptie goederen, in plaats van zich te harden in het vuur van de geest, om tenslotte leeg en dom voor het einde te staan in een pak waarin geen zakken zitten.

TIFFANY Welnee, het is gewoon een business opportunity.

TOMMIE Nu zie je wat het echt is.

TIFFANY U hebt het niet zo hoog in Uw bol als meneer Gaaien, maar de uiterste consequentie daar denken jullie niet over na. Een mensenleven, daar gaat het toch om? Een mensenleven moet worden gegeven, voor de vette bankrekening.

TOMMIE Voorheen werden ze geofferd voor een gunstige wind, voor de lente, voor de zonden van de wereld, daar hadden ze een ander ook ruimschoots voor over. Een dochter, een broer, een zoon.

TIFFANY Zou ik zo zijn als de rest?

TOMMIE Waarom niet? Ben jij dan onkwetsbaar. Voel jij de vlammen dan niet.

TIFFANY Meneer Mozes, U maakt mij bang.

TOMMIE Jij, of een ander. Een partner. Wie zal het jou kwalijk nemen, als je jezelf beschermt tegen de samenzwering van de anderen tegen jouw leven?

TIFFANY U zit in die samenzwering. Er zijn verschillende soorten van zuivering. We kunnen failliet gaan en daarvan de gevolgen aanvaarden

TOMMIE Als je niet meewerkt dan vind ik een ander die wel meewerkt.

TIFFANY Ik zal meneer Gaaien waarschuwen.

TOMMIE Hij zal je geloven, hij die jou ervoor over heeft om rijk te worden, die zal zeggen: bedankt, Tiffany, we blazen deze zaak af en we gaan samen de gevangenis in, waar we samen zuiver en rein knijpers gaan zitten te draaien en zakkies te plakken.

TIFFANY Dat zie ik hem nog niet doen. Hij zal ook niet willen branden. Net zo min als U dat wilt, hoewel U bij hoog en bij laag beweerde van wel. Wanneer moet ik U geloven? Als U cynische praatjes verkoopt over mensenlevens, of als U reiniging zoekt en voor de goede zaak door het vuur wil gaan?

TOMMIE Dat moet jij je niet afvragen. Dat is mijn verantwoordelijkheid. Je moet denken aan je eigen belang, en vooruit kijken.

TIFFANY Hoe kan ik U vertrouwen, U die trouweloos bent?

TOMMIE Ik die jou heb gewaarschuwd.

TIFFANY U die terloops het Griekse offer aankaart.

TOMMIE Je bent slimmer dan je eruit ziet.

TIFFANY Uit Uw mond is dat geen compliment.

TOMMIE Goed, dan voeren Gaaien en ik ons plan uit en zullen jou tot as barnen en rijk worden van die as. Dat geweten van jou en die slimmigheidjes zijn niet bestand tegen het verzengende element en het geluid van jouw stem schreeuwende in het vuur zal snel verstommen.

TIFFANY ’t Zij zo.

5e

Pierre Gaaien, Tiffany

TIFFANY Meneer Gaaien, ik zou het op prijs stellen als U niet ontkende, zelfs niet nu ik het heb van een schoft. We hoeven toch niet alles zomaar te laten gebeuren, omdat het nu eenmaal zo gaat. We kunnen zelf beslissingen nemen.

GAAIEN Dat heb ik ook altijd gezegd. Waar wil je naartoe, Tiffany, wie is er hier een schoft en wat zou ik kunnen ontkennen?

TIFFANY Als U zich van de domme houdt dan weet ik genoeg.

GAAIEN Als iemand mij beschuldigt, Tiffany, dan mag ik toch tenminste weten door wie en waarvan. Een schoft, ik mag niet ontkennen, want anders ben jij boos op mij.

TIFFANY Een Grieks offer, daarover is mij als het ware een licht opgegaan. En dat licht valt op Uw bedoelingen, met mij.

GAAIEN Je bent niet gevlucht naar het einde van de wereld. Wat betekent dat? Kun je het niet geloven, of denk je dat je nog te redden bent?

TIFFANY De plannen kunnen nog worden veranderd. Het gaat niet alleen om mij, maar ook om U.

GAAIEN In plaats van jou een ander?

TIFFANY De zaak afblazen en ons geweten zuiveren.

GAAIEN En dan?

TIFFANY Een andere business. Een business waarvoor geen meisjes hoeven te worden verbrand om de mannen rijkdom en geluk te schenken.

GAAIEN Maar zo is het altijd geweest. Het optreden van de meisjes is steeds enig in de geschiedenis. Denk jij maar eens aan Jeanne D’Arc.

TIFFANY Jeanne D’Arc beklom de brandstapel niet vrijwillig.

GAAIEN Zij was een heks. Alle meisjes zijn heksen, en daarom werpen we ze in het vuur, want vrijwillig gaan ze er helaas niet in.

TIFFANY Die heks heeft haar land de overwinning bezorgd, zij is gerehabiliteerd en later is zij een heilige vrouw geworden.

GAAIEN Een mooi lot. Voor een meisje.

TIFFANY Meneer Gaaien, aan wat wij willen hangt een prijskaartje. Ik ben een klein meisje geweest en ik heb andere kleine meisjes weleens horen beweren dat ze graag iets vreselijks zouden willen doen, als ze er maar mee weg konden komen. Lafbekken. Dan dacht ik: dat zeg je nu, maar over twintig jaar kijk je terug, en je bemerkt dat je twintig jaar hebt gebrand in de hel. Want straffeloos deze dingen doen dat bestaat helemaal niet.

GAAIEN Tiffany, ik zal je niet meer in de maling nemen. Je hebt ongetwijfeld gelijk. Te zeggen dat mijn geweten mij niet zou kunnen martelen met vuur en met scharen en met zwavel en met de worm die nooit sterft, dat zou gratuit zijn. Want het ijst mij voor wat er gebeurt, en ik zie geen uitweg. Ik ben ten einde raad. Wat moeten we doen? Mijn hele bestaan als rijkeluiszoontje en zakenman staat op het spel, en ik voel de bodem onder me wegzinken.

TIFFANY Ik ken U niet als rijkeluiszoontje, en niet als iemand wiens bestaan wankelt. U was het te snel met Tommie Mozes eens. Ik hoor hier een valse noot.

GAAIEN Vertrouw je me niet?

TIFFANY Op welke grond vraagt U dat?

GAAIEN Ja of neen.

TIFFANY Geef ik blijk van het tegendeel.

GAAIEN Misschien wel.

TIFFANY Wat is dat dan?

GAAIEN Draai er niet omheen. Vertrouw je me of niet?

TIFFANY Ik vraag U na te denken over die vraag.

GAAIEN Denk je soms dat ik jou niet vertrouw?

TIFFANY Dat was de vraag niet.

GAAIEN Jij wilt geen antwoord geven.

TIFFANY Integendeel. Ik denk met U mee. Mijn voorstel is als volgt. We gaan failliet, omdat is gebleken dat er voor het bezit van het vuur een te hoge prijs moet worden betaald.

GAAIEN Naïef! Ze zullen ons afslachten. Bovendien zal een ander met ons idee aan de haal gaan. Dan hebben wij een zuiver geweten, en we zijn straatarm. Dat is toch geen keuze. Jij hebt scrupules, en dat bewijst dat je ongeschikt bent voor de business. De handel is gewetenloos. Het is geen zaak van een misdaad plegen en ermee wegkomen, het is het grijpen van een mogelijkheid, het pakken van je kans, en dat wordt alom toegejuicht, en die er niet bij zijn die zijn te laat en die verdienen niet beter dan te creperen, voor ons, die vooruit kijken en weten waar we mee bezig zijn.

TIFFANY Op het einde van de wereld zal ik erover nadenken, meneer Gaaien.

6e

Pierre Gaaien, Tommie Mozes, Tiffany

Pierre Gaaien is vastgebonden aan een stoel, prop in zijn mond, en Tommie Mozes giet benzine over hem uit.

TIFFANY Dit is Uw eigen vuur, meneer Gaaien, U gaat het nu in bezit nemen, U bent getuige, U wordt gehard in het vuur, eerste Heleen op de troon van de Caesars sinds Julianus de Afvallige.

Ik ben snel verstandig geworden, vindt U niet?

Ik heb steun gezocht en begrip voor een alternatief en heb die niet gevonden. Ik ben geen verrader, ik ben zelfs niet naar de politie gegaan, ik ben solidair gebleven tot aan deze dag, en na deze dag zal ik het nog zijn, maar dat zult U niet meer meemaken.

U hebt mij beledigd, bedreigd, gehoond, in de maling genomen, en als het niet aan mij had gelegen had U mij opgeofferd. U hebt buiten het meisje gerekend, want U bent niet zo modern als U wel denkt. Dit is de moderne wereld waarin het meisje de mannen verbrandt om er rijk en gelukkig mee te worden.

Wat is sterk, wat is de overwinning van de sterkste? Ik ben sterk, ik zal mij warmen bij het vuur dat een ander verteert; het is het consumptiegoed geworden, zoals deze wereld er is om te worden gepromoveerd tot schaars goed, en ik heb het schaarse goed in eigendom.

Vanaf heden is failliet gaan geen optie.

Tommie Mozes doet het vuile werk voor me, en ik zal me van die gek ontdoen, gemakkelijker nog dan van U. Ik heb mijn twijfel achter me gelaten.

Vaarwel, meneer Gaaien, Uw reputatie is ongeschonden.

7e

Grutter, Tommie Mozes, Tiffany

GRUTTER Ik moet bekennen, mevrouw Tiffany, dat ik hier best een beetje van sta te kijken. Gefeliciteerd, U hebt Uw hellevaart voltooid, want U hebt de gruwelijkste misdaad gepleegd, die men zich maar kan voorstellen.

TIFFANY Ik heb het niet gedaan. De bv heeft gehandeld in haar eigen belang.

TOMMIE Ziehier de as van de gereinigde getuige.

Een onafhankelijk forensisch onderzoek heeft aangetoond dat dit de as is van partner P. Gaaien, mede eigenaar van TO PUR INC BV, waardoor het vuur eigendom is geworden van de bv.

GRUTTER Dit is kort door de bocht, meneer. Zo kan iedereen die met een urn vol as van een dierbare overledene op de proppen komt het eigendom van het vuur claimen.

TIFFANY Maar die zijn geen eigenaren van TO PUR INC BV, noch levend en wel toen zij werden verbrand. Het bewijs hiervoor is een videotape met de verbranding, die de bv hierbij ter beschikking stelt.

GRUTTER Er is hier een subtiel verschilletje dat mij kennelijk even ontgaat.

TIFFANY U bent verantwoordelijk voor deze gang van zaken omdat U meneer Gaaien hebt gedwarsboomd. Door Uw halsstarrige weigering is deze zaak uit de hand gelopen.

GRUTTER Ik ben ongevoelig voor deze causale redenering. Ik ben niet met Uw gemene plannetje aangekomen. U had een andere manier kunnen bedenken.

TOMMIE Maar die hebben we niet bedacht. Ziehier het erfgoed van onze beschaving. Stof en as. Maar daarvoor kopen we het hoogste goed dat ons zal opnemen en opvoeren naar een nieuwe beschaving, naar een nieuw Griekenland.

GRUTTER Er is hier iemand te vinden die dat wil?

TIFFANY Het patent, meneer Grutter, het patent.

GRUTTER Voor een deel van de opbrengst doe ik het.

TIFFANY U beledigt mij, meneer. Mensen die daar een handje van hadden heeft het bezuurd. U kunt er niet onderuit. U tekent de papieren en U bemoeit zich hier niet meer mee.

GRUTTER U begaat een enorme vergissing, Tiffany, en U, meneer Mozes, weet U wel met welke duivel U bent scheep gegaan?

TOMMIE Met het onnoembare meisje.

GRUTTER Ze zal snel genoeg een naam hebben, en een nummer, van de penitentiaire inrichting.

Er rest mij slechts dit patent te verlenen, op grond van de vrijwillige dood van meneer P. Gaaien, die het vuur in lichaam en ziel heeft gevoeld, aanvaard en ervaren door zich erdoor te laten verteren.

Gruwelijke plicht.

TOMMIE Er zal veel goeds van komen. Wij zullen er erg rijk mee worden, maar dat is bijkomstig. Er zal een nieuw besef komen van wat de natuur aan waarde vertegenwoordigt en dat zal ertoe leiden dat wij in haar schoot terugkeren.

GRUTTER Dat gelooft hij zelf?

TIFFANY Neen.

GRUTTER Ik denk dat ik water ga drinken, om het op die manier in bezit te nemen, en mijn dorst te lessen. Of moet ik er daarvoor soms eerst in verdrinken?

TOMMIE Proost! Een koele dronk na een verhitte discussie zal mij goed doen.

GRUTTER Volgens mij hebt U niet helemaal door wat Uw positie is, meneer Mozes. Er ligt hier voor me een opsporingsbevel, aanklacht: mishandeling de dood ten gevolge hebbend. Zojuist op de fax binnengekomen. Ik geef u de gelegenheid het pand ordelijk te verlaten, dan doe ik alsof ik U nooit heb gezien.

TOMMIE Tiffany!?

TIFFANY Vlucht nu het nog kan.

TOMMIE Ik ben heel dom geweest.

TIFFANY Ik ben je voor geweest.

TOMMIE Ik zal je aangeven als medeplichtige.

TIFFANY Goed idee. Je denkt dat de wereld zo modern is dat een vrouw schuldig wordt bevonden aan dergelijke gruwelen? Wie streek de lucifer af? Wie snoerde meneer Gaaien de mond? Als ik getuig in deze zaak wordt het moord en dan hang je.

Vlucht nu het nog kan.

TOMMIE Je bent een braaksel van de hel, een furie uit de onderwereld, ik gruwel van je, gemene vrouw, duivelin.

TIFFANY Hou daar maar mee op, dat is allemaal niets waard. Ga weg, vlucht, duik onder, de onderwereld, daar weet je toch alles van af. Je kunt het pand verlaten door de opening achter je. Het is de deur.

8e

Grutter, Tiffany

TIFFANY Meneer Grutter, ik heb gehoord van Uw ontslag. Dat is nou spijtig voor U. Het is goed dat U bij mij komt. Wat kan ik voor U doen?

GRUTTER Maakt U zich om mij geen zorgen, Tiffany, ik kom hier niet als smekeling, maar als een zakenman met een voorstel.

TIFFANY Dat doet me deugd. Voor zaken ben ik altijd te vinden. Als het maar een beetje leuk is, want deze business levert weliswaar veel op, maar het is ook veel werk. De incasso van de rechten, de verdragen met afzonderlijke regeringen, de franchise-nemers, de aandeelhoudersvergaderingen , de beurskoersen, het kost zowat meer dan het oplevert, en dan heb ik het nog niet eens over die onzinnige liefdadigheid van meneer Gaaien, gratis verwarming voor ziekenhuizen en scholen, soms weet ik gewoon niet waar ik het geld vandaan moet halen.

GRUTTER Dat is het bestaan van een zakenvrouw.

TIFFANY Ik klaag ook niet. Dit is gewoon een manier om ongewenst bezoek te koeioneren en de deur uit te werken.

GRUTTER Het vuur, inmiddels bezit van TO PUR INC BV, brengt vele goede dingen, maar helaas, ook verkeerde.

Schade, Tiffany, aangericht door het vuur, bent U daar wel voor verzekerd? Of zijn de premies te hoog zelfs voor de Lloyds?

Ik heb een kantoortje en een bvtje, en daar heb ik de schadeclaims tegen de eigenaar van het vuur verzameld. Geduldig, zorgvuldig. Ik heb een fondsje gesticht om de claims te bundelen en voor het gerecht te brengen.

TIFFANY Claims.

GRUTTER Van de Australische brandweer voor het platbranden van duizenden hectaren bos en gedeeltes van steden.

Van huiseigenaren voor het uitbranden van woningen, inboedel inbegrepen.

Van brandverzekeraars die de schade willen verhalen op de eigenaar van het vuur.

Van nabestaanden van mensen die bij een brand om het leven zijn gekomen.

Van mensen lijdende aan de gevolgen van een meer of minder intensief kontakt met het vuur.

Als we voor het gerecht staan zal ik de hele waslijst voorlezen, ik zal U er nu niet mee vervelen, in Uw eigen kantoor.

TIFFANY Wat moet U hebben om het te laten?

GRUTTER Driekwart.

TIFFANY Een kwart.

GRUTTER Als ik doorga kost het U alles.

TIFFANY Dit heeft nu wel lang genoeg geduurd. U kunt nu nog weggaan, en dan zal ik doen alsof U hier niet bent geweest.

GRUTTER Dat is bluf.

TIFFANY Dat was goede raad. En wel hierom.

Die claims, dat is een goed idee. Daarmee kunt u een rijk man worden. U kunt Uw cliënten helemaal uitkleden en toch hun zaken verliezen. Maar U denkt dat U TO PUR INC BV te lijf gaat en dat U kunt winnen en dat is Uw fout.

Ik beschik over een heel legertje advocaten. Een bende pimpelaars die de duvel en zijn ouwe moer te slim af is. Dat legertje mobiliseer ik en ik stuur het op deze zaak af. Wat zal dan blijken? Dat iedereen zijn claim ten onrechte maakt, omdat zij een oneigenlijk gebruik van het vuur hebben gemaakt en daarvoor is TO PUR INC BV niet aansprakelijk.

Degene die een lucifer afstrijkt en het bos in brand steekt is een recht verschuldigd aan TO PUR, maar TO PUR is niet verantwoordelijk voor de gevolgen van zijn daden.