Personen:

Haakschakels

Bijster

Terneer

Lilith

Lilith is gehandicapt en beweegt zich voort in een rolstoel

De handeling is in een tuin op het zuiden

21 juni des avonds 

scène 1

(Terneer, Bijster, Haakschakels)

Terneer Een zomeravond op het land, dat heb ik nog nooit gezien.

Het is net alsof er meer licht in de wereld is na zonsondergang.

De hemel kaatst het licht terug naar de aarde en naar de velden.

Ik heb nog nooit zulk groen gezien, zo diep en zo rijk.

Zoveel rustiger is dit licht. Het verdeelt de velden, de huizen, het vee en de hemel niet, maar maakt er één geheel van.

Het zingt met zangvogels. Het verrukt het oor, het oog, en het hart bovendien.

Alle werk is vandaag gedaan, en nu is er opeens overal tijd voor.

We hebben ons een heel jaar lang gehaast om tot hier te komen en niemand heeft zijn werk afgekregen; niet degene die zich heeft afgebeuld, en niet degene die er met zijn pet naar heeft gegooid, maar nu is het voor allemaal hetzelfde uur.

Het uur waarin alle beloftes zijn vervuld.

En ik wist niet eens dat me iets was beloofd.

Nu ik de velden heb gezien, en de dieren en het gras en het hooi in dit heerlijke licht, weet ik wel dat ik dit ooit heb verlangd te zien.

Haakschakels De natuur is niet veranderd, maar sedert de invoering van de zomertijd is onze zomeravond sociaal gesproken één uur langer geworden, en dat is bewerkstelligd door ons eerst een uur af te nemen.

Strikt genomen is ons werk een uur eerder gedaan, en daarom hebben we een uur langer om rond te hangen en niets uit te voeren.

Die stadse neus van jou gaat vanavond nog heel wat opsnuiven dat je aan het niezen zal brengen.

Het is allemaal dwaasheid, waarvan één winter op het land je wel snel zou genezen.

En welk land bedoel je eigenlijk? Ik zie ginds de schoorstenen van een fabriek uitbundig roken, en ik hoor de snelweg A4 naar Den Haag gestaag scheuren, het is een brullend en brandend monster. Morgenochtend klokslag zeven uur kun je ze horen heien in de richting van Leiden. Eén uur vroeger dan de klok voorheen aangaf, door een kunstje met de wijzers van regeringswege.

De velden liggen zo goed als braak en zijn nutteloos als landbouwgrond.

Weleens een korenveld gezien in de States?

Nou, daar rij je in één avondje niet eens omheen.

Bijster Je klinkt als een jonge hond waarvan de liefde een dichter heeft gemaakt.

Wraf, wraf, het is nog effe licht jongens, laten we nou eens lol maken en helemaal onder de modder thuiskomen.

En met een paar hele gemene teken in mijn vacht.

Geef mij maar de big city.

Het terras op de Torensluis in Amsterdam met allemaal aangeschoten wijven die hun kleren amper aan hun lijf kunnen houden.

Zij kletsen je je oren van de kop en jij praat het bed in. Wat een leven!

Ik heb echt niet veel aan het gekweel van zangvogels.

Ik bespeel liever een ander instrument, als je me volgen kunt.

Als kleine boef lag ik met daglicht in bed, en sindsdien heb ik nooit op het donker leren te wachten.

Het is echt dodelijk saai.

Scène 2

(als tevoren)

Bijster Jij dacht, kom, laat ik die mensen eens verblijden met mijn lyrische stemming en hun avond wat opvrolijken.

Terneer Ik heb jou geld geleend. Je zei kom het vanavond maar halen. Hier ben ik.

Bijster Ik weet het weer. Maar helaas, het is toch anders gelopen dan ik had gedacht.

Terneer Je hebt het niet.

Bijster In één keer goed.

Terneer Je laat me hierheen komen, voor niets?

Bijster Ik dacht dat ik het had, en ik ben vergeten je te bellen.

Terneer Ik neem hier geen genoegen mee.

Bijster Dat zal toch moeten, want wat ik niet heb dat heb ik niet.

Terneer Dit is niet de eerste keer dat je dit flikt.

Bijster Als jij mij geld leent dan toon je mij dat je mij vertrouwt.

Nu heb ik het, of liever gezegd, nu heb ik het niet en nu vertrouw je me opeens niet meer.

Dat valt niet te rijmen.

Terneer Ik vertrouw je ook als je zegt dat je het me vanavond zult teruggeven, en nu blijkt dat dat ten onrechte is.

Bijster Je zult me toch moeten vertrouwen, want anders hoef ik je het helemaal niet terug te betalen.

Terneer Leg dat eens uit. Langzaam graag.

Haakschakels Matig je een beetje, Terneer.

Hij heeft het niet. En hij heeft vergeten je te bellen. Eén en ander hangt logisch samen.

Gewoon nemen zoals het is.

Het is bovendien onpraktisch hem van je te vervreemden, want je krijgt nog geld van hem.

Bijster Kijk, dat zijn nou verstandige woorden.

Terneer Van een kikker kun je geen veren plukken.

Bijster Precies.

Hoewel ik het onaangenaam vind met een kikker te worden vergeleken.

Terneer Je bent liever een paling in een emmer snot.

Haakschakels Ternéér!

Bijster Oké, ik vergeef het je.

Weet je wat het is, met die zaak waarin ik ben verwikkeld geraakt, geheel buiten mijn eigen toedoen?

Ik kom nog iets te kort. Ja, kun je geloven of niet, hooguit vijftigduizend, maar dan ben ik ook echt geholpen, want zonder een extra investering komt het kapitaal er nooit in haar geheel uit.

Wat dacht je ervan, leen me nog even een ton of wat, dan ben je toch niet helemaal voor niets hier naartoe gekomen.

Terneer In dat geval lijkt het me beter je je schuld aan mij kwijt te schelden.

Bijster Wat zeg je nou? Zeg, waar hou jij mij voor? Ik betaal altijd alles terug wat ik heb geleend. Je krenkt me, dat is gemeen van je.

Wij moeten geen zaken meer doen, want je bent er niet tegen opgewassen.

Ik had beter moeten weten.

Het spijt me, het spijt me oprecht.

Terneer Mij ook.

Haakschakels Ik zeg je moet je matigen, Terneer, zo behandel je een vriend niet.

Terneer Een vriend?

Bijster Een echte vriend. Als blijk van mijn vriendschap aanvaard ik je aanbod mij mijn schuld kwijt te schelden.

Terneer Het was geen aanbod.

Bijster Dat kun jij ervan maken.

Terneer Ik dacht het niet.

Bijster Wat zeg je daarvan?

Een hele goeie vriend, die jou alles kan leren over zaken.

Laat ik vanavond beginnen met mijn onderricht.

Dan zul je dadelijk zeggen: pak dat tonnetje toch van me aan, alsjeblieft, laat het niet ongebruikt bij mij liggen.

Ik geef een voorbeeld. Vorige week had ik nog een buitenkansje.

Ik help de mensen graag, dat weet je, en ik was druk bezig iemands boedel uit te ruimen: moeder de pijp uit, iedereen in zak en as, hangt daar aan de muur een Toorop.

Een Toorop!

Ik zeg zeg maar wat je ervoor hebben moet.

Honderd euro, want het is een erfstuk.

Nou, heb ik het opnieuw laten inlijsten en het is al verkocht voor twintigduizend.

Terneer Je had tenminste de winst kunnen delen. Daar hadden ze hun moeder knap van kunnen begraven.

Bijster Jij kunt echt ongelofelijk zeiken.

Haakschakels Terneer, je valt me tegen. Hoe kun je nu zo halsstarrig, zo weigerachtig zijn?

Terneer Geef mij nou maar alvast die twintigduizend.

Scheelt jou rente.

Bijster Ik herinner me niets van rente.

Haakschakels Stil een beetje. Ze slaapt nog.

Terneer Slaapt nog?

Haakschakels Ze is altijd heel moe als ze hier helemaal naartoe komt, en ik heb haar in de bijkeuken gezet.

Terneer Gezet?

Haakschakels Lilith, in haar karretje.

Bijster Grappig, dat ze haar uitgerekend Lilith hebben genoemd.

Toch?

En God schepte de mens naar Zijn beeld, man en vrouw schepte Hij ze.

Dan legt Hij Adam in slaap, rukt een rib uit zijn lijf en maakt daar Eva van.

Waar is de eerste vrouw gebleven?

Dat was Lilith. Naar verluidt is zij uit eigen vrije wil vertrokken uit de hof van Eden, heeft zij niet van de verboden vrucht gegeten en hoeft zij daarom haar kinderen niet met smart te baren.

Terneer En nog zie ik de grap niet.

Bijster Lilith is gehandicapt, zij bedrijft de liefde niet, zij baart geen kinderen, zij is gewoon een hopeloos geval.

Dat rijdt een beetje rond in zo'n karretje, iedereen breekt zijn nek over haar en ze is bovendien zichzelf tot last.

Terneer Hoe is het met haar?

Haakschakels Oh, gewoon.

Haar huid slijt steeds door, je wilt niet weten waar, daar heeft ze veel last van.

Ze leende ergens voor, maar de subsidie werd gestopt, of zoiets. Oh ja, web-sites maken. Daar zat toekomst in, zeiden ze, en nu opeens niet meer.

Ze heeft er flinke schulden aan overgehouden, geloof ik.

Bijster Lilith wordt straks wakker, en dan komt ze ons gezonde mensen op ons gemoed werken met haar mismaaktheid, en onze ogen kwellen met haar wanstaltigheid.

Haakschakels Twee van die dunne beentjes die met een elastiekje bij elkaar worden gehouden.

Bijster En blockbuster schouders, vervaarlijke biceps en een stierennek.

Haakschakels Ze doet alleen maar aan basketballen om andere invaliden uit hun karretje te kunnen stoten. Er is iemand bij gewond geraakt.

Bijster Ze is er een jaar voor geschorst geweest.

Haakschakels Het is bepaald een grofstoffelijk type.

Bijster Zullen wij een wedje slaan?

Dan maak ik een gemene opmerking over gehandicapten en dan wed ik dat zij er hard om moet lachen.

Haakschakels Top! Dat moet ik zien.

Maar denk eraan, hard lachen! Met een minzaam glimlachje neem ik geen genoegen.

Bijster Dat is een makkie. Van de winst zal ik haar schulden aflossen.

Scène 3

(als tevoren) Lilith komt op

Lilith Wat valt er hier te lachen?

Bijster We hebben een klein, tamelijk hilarisch dilemma, en jij moet even als scheidsrechter optreden in deze kwestie.

Haakschakels Het gaat om een weddenschap, zie je, en over de gelijke kansen van beide partijen om die te winnen.

Lilith Hoe kleiner de kans om te winnen, hoe kleiner de schande van het verlies, hoe groter de eer van de winst.

Bijster Het gaat om het vergroten van de eigen kans ten koste van die van de ander.

Haakschakels Een partij kan proberen een reactie uit te lokken, waardoor zijn kans groter wordt.

Bijster En de andere partij kan dat uit alle macht proberen te verhinderen.

Lilith Dan staan ze toch quitte? Het is ook maar een spelletje, een weddenschap, van mensen die niet helemaal zeker zijn van zichzelf.

Haakschakels Lilith, wat ben je weer ernstig.

Lilith Ik voel me integendeel vrij uitgelaten. Ik kom er weinig uit. En deze omgeving doet me goed. Het is zo'n mooie avond.

Haakschakels Dan ben je bij Terneer hier aan het goeie adres. Die is in een dichterlijke stemming. Een stadsneus die een hooischelf ruikt en de pastorale begint te fluiten.

Lilith Terneer, ik zag je niet.

Bijster De kosten van jouw onderhoud en vervoer lopen nogal op, zeker?

Lilith Er zijn veel voorzieningen, maar tenslotte komt het allemaal op mijn ouders neer.

Bijster Was het niet veel goedkoper geweest om jou te dumpen en een ander kind te nemen?

Lilith (schaterlacht) Het is vast weleens bij ze opgekomen. Die arme sukkelaars.

Bijster Vind je toch niet erg, hè?

Lilith Welnee, hoor.

Bijster Ik moet nu eenmaal alles wat er bij me opkomt gewoon zeggen.

Lilith Dat is juist goed van je.

Bijster Als er vrouwen bij zijn moet je steeds zo opletten wat je zegt, maar met jou erbij hoeft dat natuurlijk niet.

Lilith We kunnen weleens doen alsof we nergens belangstelling voor hebben, maar dat is om het spannend te maken.

Bijster Volgens mij wordt het spannend omdat die desinteresse niet is gespeeld, maar echt.

Lilith Ik kan je verzekeren dat wij vrouwen maar aan één ding denken.

Bijster Vrouwen zijn niet geïnteresseerd in sex, en zijn ze het wel dan voelen ze zich geen vrouw meer, maar schuldig, zoals ze vinden dat een man zich moest voelen.

Haakschakels Is dat het éne ding dat jij bedoelt, Lilith?

Lilith Ik zei niet hoe ik eraan denk, en daar gaat het tenslotte om.

Haakschakels Maar het wat is toch het uitgangspunt.

Lilith Het wat is een middel om tot uitdrukking te brengen hoe ik ben.

Bijster Ze zegt: ik denk alleen maar aan sex, dat zegt ze toch!

En nou ben ik zo razend benieuwd hoe jij dat praktisch invult, met andere woorden: hoe doe je het?

Lilith Nu ga je van denken naar doen, en die stap is voor iedereen even groot.

Bijster Eén stap, en dat moet jij zeggen.

Lilith Het was overdrachtelijk gesproken.

Bijster Oké, die is voor jou. Wat draag je over?

Lilith Goed te doen wanneer iemand mij iets vraagt.

Daar weet ik meer van af dan wie ook ter wereld, omdat iedereen mij altijd moet helpen, want ik ben een vreemde in deze wereld.

Iemand die mij iets vraagt, en dan te helpen, en dan het warme gevoel dat ik ervan krijg iets te betekenen voor een ander.

Al is het maar iemand te woord staan, een antwoord geven op een vraag.

Haakschakels Het maakt toch zeker wel uit wie je helpt?

Bijster Ach, welnee, liefde wordt gegeven, niet verdiend.

Terneer Volgens mij gaat het om degene die geeft.

Haakschakels In dat geval zou Lilith de wereld een dienst bewijzen, met haar grenzeloze hulpbehoevendheid.

Terneer Haar hulpbehoevendheid is proportioneel, niet grenzeloos.

Bovendien maak ik bezwaar tegen het afwegen van geven tegen nemen.

De liefde is geen verlies- en winstrekening.

Bijster Ik ben van mening dat gelijkwaardigheid van de partners absolute voorwaarde is voor een relatie.

Terneer Ik ben van mening dat gelijkheid tussen mensen alleen geldt voor de wet, of tenminste zou moeten gelden, want er is echt helemaal geen sprake van.

Haakschakels In jouw visie is het dus onbelangrijk wie er bovenop ligt, als er maar een relatie is.

Bijster Hij praat naar dat hij verstand heeft.

Een mens is één geheel, en een hele mens is wat die mens er zelf van maakt.

Lilith Daar sluit ik me bij aan.

Bijster Ik vraag me toch af hoe jij dat zou moeten doen in jouw toestand.

Terneer Een mens is een kaduuk bouwwerk van elkaar net niet uitsluitende delen, waartussen een permanente oorlog heerst.

Bijster Zo'n bouwwerk is niet in staat met een ander een relatie aan te gaan, dat is een monade.

Terneer Het kan ook alleen als hart en ziel zich tegelijk opofferen.

Dat heet opgaan in de geliefde en één geheel worden.

Bijster Welnee, het is geven en het is nemen, en je moet zorgen dat je meer krijgt dan dat je afstaat, en als beide partijen dat nou maar even hard doen dan spreken we van een gelukkig huwelijk.

Ik zou zelfs zeggen dat er op die manier beter en zuiniger met de beschikbare middelen wordt omgegaan.

Lilith Terneer, jij wilt je opofferen?

Bijster Wat een kleffe gozer ben jij, zeg, opofferen, wat een idee!

Geliefde vrouwe, mag ik mij aan U opofferen?

Nou, jonge man, ik wil met U naar bed, is dat ook goed?

Mevrouw, zulks is volstrekt uit den boze.

Terneer Je bent wat anderen van je maken.

Jij maakt van de geliefde de persoon die een offer waard is.

Daar wordt helemaal niet over nagedacht. Er wordt geoordeeld naar maatstaven waarover niet wordt gereflecteerd.

Bijster Die maatstaven zijn er niet voor niets. Zo'n canon helpt je je te oriënteren, jij op de anderen en de anderen op jou.

Alle mensen kunnen toch niet allemaal tegelijk ongelijk hebben?

Terneer Dat schakelt ze gelijk?

Jij haalt mens en mensheid door elkaar, en dan voert de mens een ongelijke strijd als hij met de gemenebest wordt gelijkgesteld.

Bijster En waarom niet?

Als die ene dan zo klein is waarom dan het collectief niet verabsoluteren?

Terneer De geschiedenis leert dat je al ruimschoots je zin hebt gekregen.

Lilith Overtuiging, eigen inspanning en acceptatie, dat zijn mijn uitgangspunten.

Overtuiging van mijn eigen waarde als mens.

Mijn eigen inspanning om die positief te schatten.

Acceptatie van mijn geringe prioriteit.

Het bestaan is wat me overkomt. Voor mij is het van belang. Maar mijn eigen gelijk heeft geen voorrang. De persoonlijkheid is wel groot, maar ook vluchtig en vergaat elke dag. Eraan te hechten is goed, maar erin op te gaan is niet verstandig.

Dan valt iedere vergelijking van mezelf met anderen uit als een bijdrage aan mijn relatieve positie.

Als ik die inneem word ik een menselijk wezen, dat geld ook voor de mensen die niet in een rolstoel zitten, trouwens, op die manier ben ik met mijn handicap in het reine gekomen, en valt het de goegemeente niet meer op wat ik ben.

Bijster Wat, of wie? Dat is de vraag.

Haakschakels We hebben het er wel de hele tijd over, Lilith, dat geeft toch te denken.

Lilith Over jullie vooringenomenheid, misschien?

Haakschakels Over jouw behoefte om erover te praten?

Lilith Over jullie smakeloze geruzie over mijn hoofd heen?

Haakschakels Over een wereld waarin iedereen in een rolstoel zit.

Lilith Dan zouden ze nog niet gelijk zijn, maar dan weten ze wel wat ik zeg.

Haakschakels Misschien schieten woorden je te kort.

Lilith Daarom zijn ze bedoeld voor mensen die iets weten over zichzelf.

Haakschakels Je spreekt over jezelf en geeft daarmee je mening over anderen?

Lilith De letterlijke werkdefinitie van de omgangstaal, inderdaad, al is het in de praktijk meestal omgekeerd.

Haakschakels Onzin! Ik zeg de haan kraait, jij zegt de kraai haant.

Lilith De kraai legt een ei, de haan broedt het uit.

Bijster Je merkt het, goede vriend, je krijgt bij haar geen poot aan de grond.

Die treitert iedereen zijn graf in.

Neem ons niet kwalijk, ik moet een financiële kwestie met Haakschakels afhandelen, jullie vermaken je wel even zonder mij.

Scène 4

(Lilith, Terneer)

Lilith Nou, dat was een korte uitbarsting van extreem geweld gevolgd door een lange rit in een rolstoel.

Terneer Een lange rit?

Lilith En ik kom nooit aan het einde.

Voor eeuwig onderweg en nooit aangekomen, omdat ik zal blijven zoals ik ben.

Mijn bestaan is een eindeloze avond.

Mijn geboorte was als een zonsondergang, met veel gejank, geschreeuw, veel bloed en een open rug.

De duisternis die ik vrees laat op zich wachten. Het is een kwelling en een vernedering.

Ondertussen ben ik nog gegroeid en heb ik leren praten, lezen en schrijven, maar dat is bedrieglijk, want een toekomst heb ik niet.

Ik ben voor altijd in de eeuwige zomeravond.

Het brengt jou in een lyrische stemming, heb ik net gehoord.

Terneer Ja. Maar nu zie ik het weer anders.

Lilith Dat spijt me.

Bijster Is het waar dat jij een schorsing uitzit?

Lilith Ik zit al mijn schorsingen letterlijk uit.

Bijster Sorry.

Lilith Het woorsdpel treft de blaam. Maar mij ook.

Ik ben uit de selectie van Oranje gegooid, want ik doe mee om de tegenstander omver te rijden, niet om de wedstrijd te winnen.

Ik ben een soort ridder te paard, in een toernooi, en ik wip ze uit het zadel.

En toen was er één die brak haar been.

Bijster En, hoe gaat dat dan.

Lilith Nou, dan komt er eentje met de bal op schoot langs de zijlijn naar voren, en dan knal ik er diagonaal in. Pats!

Bijster En dan claim jij dat je de bal speelt.

Lilith Dat is het spel.

Terneer Je bent heel openhartig.

Lilith Tegen jou.

Terneer De avond herinnert me aan een droom die ik had.

Lilith Nou, vertel op. Ik ben dol op dromen. Ik moet het er zelf immers ook van hebben.

Terneer Ik droomde dat ik op een weiland speelde, met het hooi, en met de dieren, heel fanatiek, met veel rondrennen en hard roepen.

Het was in de zomeravond, die niet voorbijging.

De gevoelens die ik erbij had waren heel intens. Daardoor was het ook iets dat ik mij herinnerde. Maar van wanneer?

Het was een vreemd spel, trouwens, dat ik helemaal in mijn eentje speelde, en waarvan ik me de regels niet meer te binnen kan brengen.

Lilith Het geheugen is de moeder van de muzen. Ging het nog verder?

Terneer Het werd opeens jaren later in dezelfde droom. Ik wandelde over het terrein, maar er was nu een camping met huisjes van ticky tacky en allemaal hetzelfde.

Lilith (schaterlacht) Wat geestig. Wat een anticlimax.

En wat een heimwee.

Terneer Ja, heimwee. Naar de gevoelens, niet naar de plaats. De beleving is alles, de plaats herinnert ons aan wat we hebben doorstaan.

Lilith Jouw droom heeft door het vervolg als het ware een geschiedenis gekregen, waardoor het zelf een herinnering is geworden.

Terneer Aan een gouden eeuw.

Lilith Die nu is, en nooit; die overal is, en nergens.

Terneer Het valt mij moeilijk me jou voor te stellen als iemand die nooit en nergens is, Lilith.

Lilith Ik ben in het tweede deel van jouw droom, Terneer.

Terneer Lilith, ik heb je lief.

Lilith Dat weet ik toch.

Terneer Ik heb je lief, zoals een man een vrouw liefheeft. Zoals een man die zijn leven met je wil delen. Zoals een man …

Lilith Ja, en nou weet ik het wel.

Terneer Lilith, ik heb je lief.

Lilith Terneer, schei daarmee uit.

Jij houdt van mij?

Terneer Dat wist je toch.

Lilith Zit je me nou in de maling te nemen?

Terneer Is een liefdesverklaring nieuw voor je?

Lilith Ja. Nieuw. En het komt uit onverwachte hoek.

Terneer Voor mij is het ook nieuw. Maar onverwacht, neen, het is heel vanzelfsprekend, en ik ben alleen maar verbaasd dat ik het niet eerder wist.

Lilith Wij zijn vrienden die goed met elkaar kunnen praten.

Dat moet je niet met liefde verwarren.

Terneer Het is eruit voortgekomen.

Lilith Opoffering, zei je.

Terneer Vervulling, zeg ik.

Lilith Je zei opoffering. Je gaat je opofferen. Aan mij? Nou, daar bedank ik feestelijk voor.

Waar ben jij mee bezig?

Terneer Daarnet sprak ik in het algemeen. Nu spreek ik voor mezelf. Het is de grootste waarheid van mijn leven.

Lilith Jouw leven? Waar ben ik in dat verhaal?

Terneer Als de liefste vriendin, de verstandigste vrouw, als de persoon die ik altijd zou willen zien, als de mooiste, de zuiverste Lilith.

Lilith Wââââhh!!! Hou op of ik ga gillen.

En sinds wanneer koester jij die gevoelens voor mij?

Terneer Vanaf de dag dat ik je ontmoette, hier, bij jouw kennissen.

Lilith Liefde op het eerste gezicht?

Terneer Ja.

Lilith En, wat voel je dan eigenlijk precies?

Terneer Alles wat er leeft in mijn innerlijk aan mooie en goeie dingen.

Lilith Maar ik ben een kreupele spast in een rolstoel! Is dat wat er leeft aan moois en goeds in jouw innerlijk?

Terneer Mooi, zuiver, verstandig, lief. Ik zeg het niet over een persoon die het niet allemaal is. Ik zeg het over jou. Maar meer is dat ik je liefheb, en bewonder, en dat mijn hart vol is van jou.

Lilith Je komt me toevallig tegen, en dan krijg ik dit?

Terneer Vandaag, gisteren, morgen. Het is vandaag geworden, toevallig.

Lilith Je moet het van je afzetten.

Terneer Jij beantwoordt mijn liefde.

Lilith Hoe weet jij dat?

Terneer Mijn liefde voor jou heeft mij als het ware alwetend gemaakt, want voor het eerst in mijn leven weet ik wat één ander mens voelt, en daardoor weet ik wat alle mensen voelen.

Lilith Gefeliciteerd. Zet mij uit je hoofd en behoud wat je hebt gevonden.

Terneer Het een of het ander. Als ik jou uit mijn hoofd zet, of hoe dat ook heten mag, dan verlies ik de hele wereld.

Dan ben ik weer een gewone, domme man, en weet ik niets meer over wie dan ook.

Lilith Hoe kun jij nou weten dat ik jouw liefde beantwoord?

Terneer Jij schenkt mij het geloof.

Lilith Zie jij dan niet wat ik ben? Sta ik door jouw liefde op uit mijn rolstoel?

Terneer Dat is niet waar ik het over heb.

Lilith Jij houdt van me, omdat ik gehandicapt ben?

Terneer Ik hou van je omdat je Lilith bent.

Lilith Lilith is gehandicapt.

Terneer Ik hou van de gehandicapte Lilith.

Lilith Jij bent niet gezond.

Terneer Als dat zo was zou je me misschien accepteren, maar nu blijk ik niet tot je te kunnen doordringen.

Lilith Jij bent zo goed, zo verstandig en zo zuiver, en jij moet beter om je heen kijken en de liefde zoeken die je toekomt.

Laat mij nou maar in mijn sop gaarkoken.

Terneer Ik verdien beter dan een vrouw in een rolstoel?

Lilith Ja, als je het horen wilt.

Wat kan ik nou voor je doen?

Terneer Je hebt alles al gedaan, behalve mij accepteren.

Lilith Dan kan ik niets voor je doen. Ik ben toch maar een halve vrouw. Een relatie met mij kent geen hoop. Hoor je me? Ik kan niemand enige hoop geven, op je weet wel waarop.

Terneer Nageslacht.

Lilith Ik heb het niet gezegd.

Terneer Mijn hoop is gevestigd op jouw liefde.

Lilith Dat zijn woordspelletjes, Terneer, vermoei jezelf daar niet mee.

Als ik opsta uit mijn rolstoel, dan kom ik meteen naar jou toe, dan ben je de eerste aan wie ik denk, maar dat zal niet gebeuren.

En respecteer me, en kwel mij niet, want ik ben aan het einde van mijn krachten.

Terneer Wat kan ik voor je doen.

Lilith Haal een glas water voor me.

Scène 5

(Lilith)

Lilith

Hij heeft het dus toch gemerkt.

Zielig meisje in een rolstoel, maar met een grote bek en kijkt een knappe kerel de kleren van zijn lijf.

Een liefdesverklaring.

Wauw wauw wauw!!!

Ik ga een rondje rijden van loutere vreugde.

Dit is beter dan ze omverrijden met basketballen.

Een liefdesverklaring. En in zulke ernstige bewoordingen.

Hij kent mijn gevoelens. Daardoor kent hij de gevoelens van héle wereld. Wat een lef!

Ik kan een keizer van hem maken, of weer een gewone, domme man.

Een gewone, domme man. En dat heb ik?

Jammer dat ik dat aan niemand mag vertellen.

Jij schenkt mij het geloof.

Zo mooi gezegd. Dat impliceert namelijk dat ik het heb, anders had ik het hem niet kunnen geven, en dus hou ik van hem. IJzeren logica. Wat een man.

Hier heb je het geloof, ik wilde er al een tijdje van af, het is nog zo goed als nieuw, ik heb het namelijk nooit gebruikt, want daartoe ontbreekt het mij aan alles.

Ik moet hem niet zo treiteren.

Lilith is gehandicapt. Alsof hij dat niet weet. En hij heeft het niet op zijn geweten.

Of toch wel?

Oh, ik kan niet aan mezelf denken, het is zo vreselijk eng!

Scène 6

(Lilith, Terneer)

Lilith Waar zitten ze?

Terneer Ze zijn aan het bakkeleien.

Lilith Wat nou weer. Wat doen ze. Jij weet het, hè.

Terneer Neen.

Lilith Een financiële zaak.

Terneer Dat hoorde ik ook.

Lilith Jij het ze weggestuurd om met mij alleen te kunnen zijn?

Terneer Neen.

Lilith Je liegt het.

Terneer Ik zeg toch dat ik het niet weet.

Lilith Je weet het wel.

Terneer Je wilt het niet weten.

Lilith Dat neem ik niet.

Terneer Oké, ze hadden een wedje. En nu moet de verliezer betalen.

Lilith Waarom? Over mij. Ze hadden een wedje over mij, anders had je het wel gezegd.

Terneer Ik heb het wel gezegd.

Lilith Dus het ging niet over mij.

Terneer Het ging over jou.

Lilith Zeg op, wat was het.

Terneer Nou, dat jij die opmerking over je ouders die voor veel minder geld een ander kind hadden kunnen hebben grappig zou vinden.

Het was een wedje om een lach.

Lilith Dat lieg je.

Terneer Dat lieg ik?

Lilith Om ze zwart te maken.

Terneer Dat kunnen ze zelf wel.

Lilith Dit is zò lelijk van je.

Terneer Ik heb er inderdaad spijt van.

Lilith Waar heb jij spijt van?

Terneer Dat ik mijn mond voorbij heb gepraat.

Lilith Dat je staat te liegen dat is nog veel erger.

Terneer Ze wedden over je, zo zijn ze nu eenmaal, je moet het negeren.

Lilith Doe niet zo neerbuigend tegen mij.

Terneer Lilith, wij moeten het hier niet over hebben.

Lilith Waarom ben jij dan wel hier als je niet voor mij bent gekomen?

Terneer Een financiële zaak.

Lilith Had je ook een wedje?

Terneer Het was meer een gokje.

Lilith En nou moet je dokken.

Terneer Vangen moet ik, terugvangen, en ik ben hierheen gekomen omdat ik dacht het is nu of nooit.

Lilith Nou, Haakschakels vangt zijn poen en dan kan hij je meteen wat geven.

Terneer Bijster heeft gewonnen.

Lilith Bijster wedde dat ik om hem zou lachen?

Ik dacht dat Haakschakels hem stuurde.

Terneer Haakschakels vond het wel een grappig idee, maar hij heeft verloren.

Lilith Ik word doodziek van die leugens van jou.

Terneer Als ik het lieg hoef jij je er ook niet zo druk om te maken.

Lilith Jij vindt het wel leuk zo, hè, mij een beetje de stuipen op het lijf jagen met het geloof dat ik je heb geschonken, jij neemt van die grote woorden in de mond en daarmee schrik je me af.

Terneer Het was mijn bedoeling je te versieren.

Lilith Nadat je geldkwestie is geregeld.

Terneer Ervoor of erna, het heeft er niets mee te maken.

Lilith Alle geldkwesties hier hebben met mij te maken. Lachen, of huilen, en wie het raadt heeft de poet.

Terneer Drink jij je water nou maar eens op.

Lilith Ik heb een brok in mijn keel.

En niet over mijn hoofd aaien, ik ben geen kleuter die moet worden getroost.

Het geloof schenken, zij schenkt mij het geloof, alsof ik een heilige ben die ergens vroom in haar graf ligt, zo zuiver en zo goed, alsof je spreekt over een dooie madam.

Dan heb jij een dooie die je voor je uit kunt duwen, de afgrond in.

Kieper dat grietje voorover de afgrond in. Verweert ze zich ook nog, klampt ze zich vast aan haar rolstoel, hahaha, heel vermakelijk.

Terneer Je moet je matigen, Lilith, en een beetje respect voor jezelf opbrengen.

Lilith Neen, jij respecteert me. Je geilt gewoon op een meisje in een rolstoel. Die zit precies op de goede hoogte om met haar brutale mond weet ik veel wat te doen. En van het rollen langs 's heeren wegen heeft ze sterke armen gekregen om haar vriend te bevredigen.

Terneer Lilith, ik weet niet wat ik hoor.

Lilith Jij projecteert jouw lust in mij.

Terneer Dat is zo het gebruik.

Lilith Lust. Voor een chick in een rolstoel.

Terneer Als ik had geweten dat het verboden was dan had ik het niet gedaan.

Lilith Het gaat niet om mij, en dat neem ik je kwalijk.

Omdat ik een chick in een rolstoel ben hou je van mij.

Terneer Jij schijnt te denken dat ik wel een ander kan vinden die me wel ter wille zal zijn.

Lilith Dat zou me niks verbazen.

Terneer Ik dacht dat je jezelf had geaccepteerd en dat je een volledig mens was geworden.

Lilith Jij wilt mij vangen met mijn eigen woorden. Wat zijn dat voor streken? Je wilt me onderuit halen, want eigenlijk heb je een grote hekel aan me.

Terneer Daar werk je nu wel hard aan.

Wie gelooft er nou zo'n verhaal als dat van jou over acceptatie, inspanning en overtuiging?

Kijk nou eens goed naar jezelf. Waarom moet jij nou zo nodig een volledig mens zijn? Die hebben we echt nodig, volledige mensen!

Ik wil mijn Lilith hebben, in haar rolstoel en met haar grote bek.

Dat is een volledig pakket, zou ik zeggen. Er is niets ter wereld waar ik zo van hou. Ik ben allang met jouw relatieve positie en jouw waarde als mens in het reine gekomen, al toen ik je voor het eerst zag, toen dacht ik: wat een geinponem is dat, wat een leuke chick, wat een lieverd.

Neem mijn hand, dan rij ik je weg van hier, dan brengen we de rest van de avond door, en de nacht, en dan wordt het morgen en hebben we een dagelijks bestaan.

Lilith Mooi niet. Aan mijn lijf geen polonaise.

Terneer, ik hou niet van je. Jij bent mijn beste vriend en je bent de beste man die ik ken.

Maar ik hou niet van je.

Je zou heel goed voor me zorgen, want bij jou is een mens in goede handen.

Zelfs een chick, zoals ik.

Het kan alleen niet zijn, je bent niet voor me weggelegd.

Terneer Hoe kom je thuis?

Lilith Ik zal wel zien.

Terneer Dan ga ik maar even wat lawaai maken op de A-4, want ik kan die twee kerels niet meer zien.

Lilith Je hebt ook wel heel rare dingen over ze verteld.

Terneer Zoals je wilt.

Lilith Dat moet je niet doen.

Terneer En jij, jij wilt ze nog zien?

Lilith Ga ik ergens heen?

Terneer Naar dromenland?

Lilith Ik ga niet naar het land van jouw dromen.

Terneer Daar ben ik al

Het dromenland opent zich alleen voor de dromer.

Aan de poort staat de grote wachter, die de lachers op zijn hand heeft en iedereen belazert, want je vindt er nooit wat je zoekt.

Dan krijg jij een ezeltje mee, eentje met een grijze snuit, en je mag spelen op de weidegrond en je verbeelden dat ze bij je is, zij, als je zelf nog niet weet wie ze is, de aangewezene, de onwaarschijnlijke.

Ze heeft een stem die van binnen in het hart klinkt al heb je hem nog nooit gehoord.

Ze heeft een hand die past in de jouwe. De hand waarmee ze appelen en peren oogstte toen ze als meisje bij de boer werkte.

Ze heeft een oog dat naar jou uitkijkt en je zoekt zonder dat je het ooit wist.

Ze heeft een geest die weet wat jij bent vergeten.

Lilith En dat ben ik zeker?

Terneer De intense gevoelens van mijn droom worden door jou vertolkt.

Lilith Oh, Terneer, je weet toch dat dit te veel van het goede is.

Terneer Beschaam de wachter die de lachers op zijn hand heeft, en kom met mij mee.

De dauw stijgt op en kwelt je botten, en straks komen die twee gluiperds om je belachelijk te maken.

Lilith Terneer, donder op!

Terneer Oké, ik ben al weg, ik ben hier nooit geweest.

Lilith Dat was veel beter geweest.

Terneer Heb je wel gehoord wat ik zei?

Lilith Stem, hand, oog, dat herinner ik me, maar je vergeet mijn neus die je niet kan luchten, en mij oor dat zich tegen je heeft verschanst.

Terneer En je geest?

Lilith Als je het bent vergeten help ik je niet uit de droom.

Scène 7

(Lilith, Bijster, Haakschakels)

Bijster Lilith, helemaal alleen? En, wat is dat, zie ik daar rode oogjes, wat is hier gebeurd?

Doe even wat om je schouders. Lieve meid, je wordt nog doodziek zo.

Waar is die vervelende Terneer gebleven?

Lilith Hij is een financiële zaak regelen.

Bijster Opgeruimd staat netjes.

Was hij weer aan het zaniken over principe kwesties en afspraken. Je kunt niets tegen hem zeggen namelijk of het wordt tegen je gebruikt.

Kom kom nou, Lilith, ik bedoel het niet zo kwaad, hij is een huisvriend, ik weet het toch, net als de hond, kom, laat me je liever aan het lachen maken, zo, kusje erop, ja, dat is beter, ik zie alweer een lachje doorbreken.

Lilith Hou me even vast zo.

Bijster Zo goed?

Wat ben jij eigenlijk een lekker stuk, wist je dat, zulke sterke schouders heb je en zulke biceps.

Zo zie je maar dat elk voordeel een nadeel heb. Of omgekeerd.

Lilith En jij hebt dit meer gedaan.

Bijster Ja, nou, dat is te zeggen, zo kan het wel weer, neen, ik krijg last van mijn rug zo, dank je, laat me even los.

Lilith Sorry, ik ken mijn eigen kracht niet.

Bijster Die armen van jou daar kun je beter bij uit de buurt blijven.

Lilith Ik heb nog nooit iemand geslagen.

Bijster Nog nooit iemand hoeven te slaan.

Lilith Er zijn er genoeg die ik graag een muilpeer zou verkopen.

Bijster Je begint hoe langer hoe normaler te praten.

Lilith Misschien kunnen we de conversatie voortzetten totdat alles is gelijkgeschakeld.

Mag ik je mee uit eten vragen, Bijster. Jij weet vast wel iets leuks om te doen.

Dan zal ik je laten zien hoe normaal zo'n date is, met een meisje zoals ik.

Bijster Ik zal erover nadenken, en als ik wat weet dan bel ik je.

Wat is er nou aan de hand met je?

Lilith Ik ben ten huwelijk gevraagd.

Bijster (schaterlacht) Zo'n goeie hebben wij nog niet gehad.

Hoor je dat? Welke gek verzint er nou zoiets? En je hebt hem aangenomen, natuurlijk.

Lilith Nou, neen.

Bijster Dan ben je een uilskuiken.

Wie denk je wel dat je bent?

Als een man als Terneer jou een aanzoek doet dan neem je hem aan.

Hij zal je wel leren van hem te houden.

Lilith Wat moet hij nou met mij?

Bijster  Als Terneer zich aan jou wil vergooien dan is het niet aan jou om hem dat te weigeren.

Lilith Jouw reactie komt voor mij een beetje als een verrassing.

Bijster Dan heb je me verkeerd beoordeeld.

Ik moet toegeven dat het idee van deze betrekking nieuw voor me is, maar dat komt omdat ik er voor mijzelf niets in zou zien.

Maar dat weet je nooit.

Lilith Er zijn gekkere dingen gebeurd.

Bijster Toch is jouw afwijzing nog gekker.

Lilith Dan zijn er vast nog meer mogelijkheden.

Bijster Ik zie ze niet, Lilith.

Lilith Oh, maar misschien kan ik je nog overtuigen van het tegendeel.

Bijster Jij hebt rekening gehouden met Termeers gevoelens?

Lilith Ik dacht dat jou dat niet interesseerde?

Bijster Dat dacht je dan verkeerd.

Wat zijn een paar op- en aanmerkingen over elkaars karakter?

We zijn toch allemaal mensen.

Hij is vertrokken zonder nog om zijn geld te zeuren, nou, dan is er echt wat aan de hand.

Lilith Geld. Jullie met je geld. Daar drukken jullie je gevoelens in uit.

Bijster Verwijt ons nog maar eens dat we ze niet hebben als we tenminste gevoelens hebben voor geld.

Lilith Breng me naar huis. Neem me mee naar jouw huis. Dan zal ik je laten zien waartoe mijn arm in staat is en waartoe mijn brutale mond dient.

Bijster Lilith, dit is niet de manier.

Lilith Er is toch ook zoiets als liefde.

Bijster Wat weet jij daarvan?

Lilith Voor een vrouw van mijn leeftijd veel te weinig.

Ik wil ook weleens een man bij me hebben, ergens waar ik hem vast kan houden.

Bijster In bed, bedoel je?

Lilith Je weet het wel.

Bijster Die had je kunnen hebben, maar die was niet goed genoeg voor je.

Lilith Hoe kan zijn aanzoek echt zijn?

Bijster Hij houdt echt van je.

Lilith Hoe kan zijn liefde echt zijn?

Bijster Wat heeft jouw afwijzing met echt te maken?

Lilith Ik zit echt in een rolstoel.

Bijster Er is hier niemand die daaraan twijfelt.

Lilith Ik kan je geen geld bieden.

Bijster Het is niet voor geld te koop.

Lilith Neem het dan van me, gratis en voor niets, net als de blauwe hemel.

Bijster Ik voel het niet, Lilith.

Lilith Er komt geen geld aan te pas?

Bijster Er komt geen gevoel voor jou aan te pas.

Lilith Dit is allemaal niet wat ik zeggen wil.

Bijster Zeg het dan niet.

Lilith Ik voel me niet goed. Wil jij me alsjeblieft naar huis brengen.

Bijster Ik ga die kant niet op.

Lilith Rij om voor me.

Bijster Ik heb geen tijd.

Lilith Maak tijd voor me.

Bijster Dit alles maakt een verkeerde indruk, en ik wil er niets meer over horen.

Lilith Laat mij maar hier, dan.

Bijster Je kunt je geen beter oord wensen.

Lilith Oh, jawel, dat kan ik heel goed.

Bijster Het is beter dat ik het niet weet.

Lilith Je weet het wel.

Bijster Lilith, genoeg!

Lilith Jouw bed.

Bijster Daarin lig ik alleen.

Lilith Dat is toch zonde.

Bijster In bed te liggen met een vrouw die men niet bemint, dat is zonde.

Lilith Ik bedoel: verspilling.

Bijster Zonde van het geld, zonde van zo'n mooie meid, zonde dat jij Terneer voor gek zet.

Lilith Dat deed hij zelf.

Bijster Terneer vernederde zichzelf, gehandicapten kieperen zichzelf uit karretjes?

Lilith En ik werd zelf met een open rug geboren!

Bijster Je bent een volwaardige vrouw, een volwaardige minnares, Lilith, al was het maar vanwege je grote bek, maar je hebt er niet naar gehandeld.

Lilith Ik kies wie ik wil.

Bijster Dan zal je liefdesverdriet je nog van je gevoelens van minderwaardigheid genezen.

Lilith Dat zijn projecties.

Bijster En jij gaat jezelf niks aandoen, kreng dat je bent, want dat pik ik niet van je.

Lilith Dat moet ik toevallig zelf weten.

Bijster Iets zelf weten is nog niet er door worden gedreven.

Lilith Leg dat eens even uit, aub.

Bijster Ik moet er vandoor.

Lilith In de tijd dat iemand op één been kan staan kun je alles verklaren.

Bijster Alleen heb jij geen been om op te staan.

Lilith Heb ik daarom minder recht?

Bijster Oké.

Wat ben je, lieve Lilith?

Ben jij je beentjes, of wat daarvoor doorgaat?

Ben jij je slechte humeur?

Ben jij je afwijzing van een verheven individu, als Terneer?

Ben jij je zogenaamde liefde, voor mij?

Of ben jij je mooie gezicht, je heldere stem, je sterke handen, je rijke gedachteleven?

We leven een heel rond jaar om de zomeravond te beleven, en te zeggen dat we niet voor niets hebben geleefd.

De dauw trekt op en baadt de aarde dat zij glanst in het maanlicht.

De schemering duurt tot aan de morgen en de dieren spelen de hele nacht lang op de weide.

Het is eerder licht op straat dan in je dromen.

Alle kleuren dansen, alle geuren bezingen de dageraad.

Lilith Zo lang kan geen mens op één been staan.

Bijster Als jij het zegt.

Lilith Ik zeg het.

Scène 8

(Lilith, Haakschakels)

Haakschakels Jij wordt bedankt.

Lilith Wat, waarvoor?

Haakschakels Jij hebt mij geld gekost.

Lilith Hoe kan dat nou?

Haakschakels Schaterlachen! Om een vuile opmerking van een cabaretier, zo'n onsmakelijke moppentapper waar ze in heel Holland krom om liggen.

Lilith Dus, er was wel een wedje.

Haakschakels Wat dacht je! En ik had geen inzet afgesproken, en nu heeft hij me tienduizend euro uit mijn boord getrokken.

Lilith Dat is echt je eigen schuld.

Haakschakels Hij zei ik zal wat voor die arme Lilith doen, ze heeft immers schulden, maar hij heeft nu een reden gevonden om dat niet te hoeven doen.

Lilith Jij moest beter weten dan te wedden om zoiets.

Haakschakels Ja, hang jij even de heldin uit. Je zo ordinair aan te bieden aan alle mannen die je tegenkomt.

Je sterke armen, je brutale mond, wat heb je nog meer?

Ik word gewoon niet goed van je.

Lilith Ik bied het jou niet aan, als enige, neen, dat is een kwestie van teeltkeus.

Haakschakels Dat is een kwestie van aan de kost komen, nu je ouders op leeftijd komen en de last niet meer kunnen dragen.

Lilith Heb ik daarom Terneer afgewezen?

Haakschakels Dat heb je gedaan omdat je een domme gans bent.

Lilith Ik heb eigenlijk geen idee waarom ik dat gedaan heb.

Haakschakels Zie je wel.

Lilith Mijn ouders treiter ik ook hun graf in. En is het hun schuld dat ik zo ben? Ja, het is hun schuld. Waarom nemen ze niet een ander kind, dat gewoon aan de kost kan komen.

Haakschakels Had jij ook gekund als je Terneer niet zo had afgewezen.

Lilith Wat heb ik gedaan?

Haakschakels Kom. Lilith, je hebt gedaan wat je moest doen. Maar is alles nu verloren? Een beetje geld is er verloren. Een beetje geld, onder beschaafde mensen, wat is dat nou helemaal?

Lilith De ondergang.

Ga weg! Zit niet aan me, dat haat ik.

Waar is de A-4?

Haakschakels Daarginds, naar het westen. Je kunt hem altijd horen, hoewel het niet de weg is die je hoort, maar het verkeer dat er overheen rijdt.

Lilith Een grijze afgrond.

Haakschakels Zo zou je het wel kunnen noemen.

Lilith Daar rijdt hij nu. In de afgrond die mij roept.

Haakschakels Wie?

Lilith Terneer. Die roept.

Haakschakels Jij moet nu naar binnen komen, want het wordt fris.

Lilith Ik wil hier blijven. Ik wil het donker zien.

Scène 9

(Lilith)

Lilith

De snelweg A-4 is een gewerveld dier waarvan de wervels mobiel zijn, een slang is het die rondom deze tuin ligt en die zijn eigen staart langzaam opvreet, zodat ik hier tenslotte midden op de weg sta.

Zo praat een vrouw die staat.

Op de snelweg A-4 rijdt meneer Terneer rondjes in afwachting van die grote gebeurtenis. Net zolang namelijk totdat hij meneer Bijster frontaal aanrijdt, die de andere kant op moest, of niet die kant op, of niet mijn kant, wat zei-die ook alweer?

Ik bijt mezelf in mijn staart die er bovendien niets van voelt.

Ik ben een kikkertje die ze zijn benen onder een steen hebben geplet. Ik sleep de steen achter me aan totdat-ie over me heen rolt.

Het is een lange rit naar de snelweg A-4.

Ik wacht tot de nacht valt over mijn land en over mij. Dit is als een droom die uitkomt. Terneer die mij uit mijn rolstoel rijdt en over me heen gaat. Wat is de afgrond in mijn land als het niet de snelweg van de Randstad is?